علل نیستاگموس

نیستاگموس (Nystagmus) چیست؟
نیستاگموس به حرکات غیرارادی، کنترل نشده و تکراری چشم ها گفته می شود که می تواند به صورت افقی، عمودی یا دَوَرانی (چرخشی) ظاهر شود. این وضعیت ممکن است از بدو تولد (نیستاگموس مادرزادی) وجود داشته باشد یا در مراحل بعدی زندگی ایجاد شود (نیستاگموس اکتسابی). بسته به شدت و علت آن، نیستاگموس می تواند بر بینایی، تعادل و کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد.
علل نیستاگموس
علت نیستاگموس به نوع آن بستگی دارد:
1. نیستاگموس مادرزادی:
این نوع معمولا بین هفته ششم تا ششمین ماه زندگی ظاهر می شود و می تواند در کودکان با دید ضعیف یا حتی دید طبیعی دیده شود.
نیستاگموس حسی (Sensory Nystagmus):
در کودکانی با بینایی ضعیف رخ می دهد، زیرا مغز نمی تواند سیگنال های بینایی لازم برای تثبیت چشم ها را دریافت کند. از جمله بیماری های مرتبط:
آلبینیسم چشمی پوستی (Oculocutaneous albinism)
آب مروارید مادرزادی
آنیریدیا (فقدان مادرزادی عنبیه)
آمروازی مادرزادی لبر (Leber’s congenital amaurosis)
هیپوپلازی عصب بینایی
کلوبوم کوروئید
آکروماتوپسی (کوری رنگ مادرزادی)
عیوب انکساری شدید
نیستاگموس حرکتی مادرزادی (Congenital Motor Nystagmus):
در کودکانی با بینایی طبیعی رخ میدهد. علت دقیق این نوع هنوز بهطور کامل شناخته نشده است. اگر تست ها مشکل چشمی یا مغزی نشان ندهند، تشخیص به عنوان نیستاگموس حرکتی مادرزادی داده میشود.
2. نیستاگموس اکتسابی:
این نوع ممکن است پس از 6 ماهگی یا حتی در بزرگسالی ایجاد شود. علل شایع عبارتند از:
سکته مغزی
تومور مغزی
ام اس (Multiple Sclerosis)
ضربه به سر یا چشم
بیماری های گوش داخلی
مصرف بیش ازحد الکل یا مواد مخدر
مصرف داروهایی مانند داروهای ضدتشنج یا آرام بخش ها
بیماری های چشمی مانند استرابیسم یا آب مروارید
انواع حرکات چشم در نیستاگموس
نیستاگموس بر اساس جهت حرکت چشم دسته بندی می شود:
نیستاگموس افقی: حرکات رفت و برگشتی به چپ و راست
نیستاگموس عمودی: حرکات بالا و پایین
نیستاگموس دَوَرانی (چرخشی): حرکات چرخشی چشم در محور
علائم نیستاگموس:
حرکات غیرارادی چشم (در یک یا هر دو چشم)
تاری دید یا نوسان تصویر (تصاویر متحرک به نظر می رسند)
حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
سرگیجه
کاهش دید در نور کم
تمایل به کج کردن سر برای دید بهتر
اختلال در تمرکز دید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما یا فرزندتان علائم نیستاگموس دارید، لازم است هر چه سریعتر به چشم پزشک مراجعه کنید. زیرا در برخی موارد، نیستاگموس می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی مانند تومور مغزی یا سکته باشد. تشخیص زودهنگام می تواند در پیشگیری از پیشرفت بیماری و حفظ بینایی موثر باشد.
سخن پایانی:
نیستاگموس یک اختلال چشمی نادر اما مهم است که می تواند ناشی از اختلالات چشمی، مغزی یا دارویی باشد. با بررسی دقیق توسط متخصص چشم و انجام آزمایش های لازم، میتوان علت آن را مشخص و درمان های مناسب را شروع کرد. در بیشتر موارد، درمان علت زمینه ای می تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.