کوررنگی چیست؟

کوررنگی چیست؟ علائم، علت ها و راه‌های تشخیص و زندگی با آن

کوررنگی (Color Blindness) یکی از اختلالات بینایی نسبتا شایع است که در آن فرد توانایی تشخیص برخی رنگ ها را ندارد. برخلاف تصور رایج، کوررنگی به معنای دیدن دنیا به صورت سیاه‌وسفید نیست، بلکه مشکل در تمایز بین رنگ‌ه هایی مانند قرمز و سبز یا آبی و زرد است. این اختلال بیشتر در مردان دیده می شود و معمولا ارثی و مادام العمر است، اما در برخی موارد ممکن است در اثر بیماری ها، داروها یا افزایش سن نیز ایجاد شود.

علائم کوررنگی:
مشکل در تشخیص رنگ های مشابه (مثلا قرمز و سبز)
اشتباه گرفتن رنگ ها در لباس، نقاشی یا تابلوها
دریافت بازخورد از دیگران مبنی بر اینکه رنگ ها را اشتباه می‌بینید
برخلاف باور عمومی، اکثر افراد کوررنگ می توانند رنگ ها را ببینند، اما به شکلی تغییر یافته یا ضعیف تر.

علت های کوررنگی:
کوررنگی زمانی ایجاد می شود که سلول های مخروطی شبکیه (مسئول دید رنگی) به درستی کار نکنند یا اصلا وجود نداشته باشند.
رایج ترین علت‌ها عبارت اند از:
ژنتیکی (ارثی): شایع ترین نوع، به ویژه کوررنگی قرمز-سبز که وابسته به کروموزوم X است.
آب‌مروارید: باعث کاهش وضوح رنگ ها می‌شود.
بیماری های عصبی مانند پارکینسون
داروهایی مانند تیگابین (ضد تشنج)
آسیب های مغزی یا چشمی
بالا رفتن سن و تخریب سلول های شبکیه

آیا کوررنگی ارثی است؟
بله. نوع قرمز-سبز کوررنگی ارثی ترین و رایج ترین نوع است. ژن معیوب روی کروموزوم X قرار دارد. به همین دلیل مردان (با یک کروموزوم X) بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند و زنان معمولاً ناقل هستند. پدران ژن را به دختران منتقل می کنند، نه پسران. مادران می توانند آن را به پسران (بیمار) و دختران (ناقل یا بیمار) انتقال دهند.

چگونه کوررنگی تشخیص داده می شود؟
کوررنگی معمولا با یک آزمون بینایی رنگ ساده در مطب چشم پزشکی قابل تشخیص است، مانند:
تست اشیهارا (Ishihara): نمایش اعداد یا الگوهای مخفی در میان نقاط رنگی
تست های تخصصی تر برای تعیین نوع و شدت اختلال
تشخیص زودهنگام به‌ویژه در کودکان بسیار مهم است تا از بروز مشکلات یادگیری جلوگیری شود.

درمان کوررنگی؛ واقعیت یا رویا؟
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای کوررنگی وجود ندارد. اما برخی راهکارها می توانند کیفیت زندگی افراد را بهبود دهند:
عینک‌های مخصوص مانند EnChroma: که فیلتر رنگی دارند و تشخیص برخی رنگ ها را بهبود می بخشند.
اپلیکیشن های تشخیص رنگ برای موبایل (مخصوص کوررنگ ها)
برچسب گذاری لباس ها یا وسایل رنگی با کمک افراد دارای دید طبیعی
یادگیری نظم رنگی (مثلا چراغ راهنمایی: قرمز بالا، سبز پایین)
در موارد نادری، درمان ژنی روی حیوانات نتایج موفقی داشته، اما هنوز برای انسان ها در مرحله تحقیق است.

آیا می‌توان با کوررنگی زندگی عادی داشت؟
بله، بسیاری از افراد مبتلا به کوررنگی زندگی عادی دارند. آگاهی از این اختلال از سنین پایین می تواند در انتخاب مسیر شغلی مناسب کمک کننده باشد، به خصوص در مشاغلی که به تشخیص دقیق رنگ نیاز دارند.

کوررنگی نوعی اختلال در تشخیص رنگ هاست که اغلب ارثی و مادام العمر است. در این مقاله با علائم کوررنگی، علت های ژنتیکی و غیر ژنتیکی، روش های تشخیص و راهکارهای زندگی بهتر با این مشکل آشنا شوید.