همه چیز درباره جداشدگی زجاجیه
جداشدگی زجاجیه معمولا پس از 50 سالگی رخ می دهد و با علائمی مانند اجسام شناور و جرقه های نوری همراه است. در این مقاله با علل، نشانه ها، عوارض جدی و راه های تشخیص و درمان جداشدگی زجاجیه آشنا شوید.
زجاجیه ماده‌ای ژله‌ای‌ست که فضای داخلی کره چشم را پر می‌کند. این ماده حاوی رشته‌های ریزی‌ست که به شبکیه (لایه‌ی حساس به نور در پشت چشم) متصل هستند. با افزایش سن، این رشته‌ها ممکن است از شبکیه جدا شوند. به این وضعیت، جداشدگی زجاجیه (Vitreous Detachment) گفته می‌شود.
جداشدگی زجاجیه چیست؟ علائم، عوارض و روش های درمان:
جداشدگی زجاجیه معمولا بعد از سن 50 سالگی اتفاق می افتد. برخی افراد ممکن است متوجه آن نشوند، اما برخی دیگر علائمی را تجربه می کنند که روی دید آنها تاثیر می گذارد. در صورت مشاهده علائم، مراجعه سریع به چشم پزشک ضروری است.
علائم جداشدگی زجاجیه:
شایع ترین علامت جداشدگی زجاجیه، افزایش ناگهانی در دیدن اجسام شناور (floaters) است، اینها نقاط تیره یا خطوط موج داری هستند که در میدان دید حرکت می کنند. زمانی که زجاجیه جدا می شود، رشته های آن سایه هایی بر شبکیه می اندازند که به شکل همین اجسام شناور دیده می شوند. همچنین ممکن است جرقه های نوری را در حاشیه میدان دید (دید محیطی) مشاهده کنید. در برخی موارد، جداشدگی زجاجیه ممکن است باعث عوارض چشمی جدی تری شود. تنها راه تشخیص این عوارض، معاینه‌ی چشمی با مردمک گشادشده است. اگر جداشدگی زجاجیه بدون عارضه باشد، معمولا علائم طی چند ماه کمرنگ تر می شوند.
عوارض احتمالی جداشدگی زجاجیه:
پارگی شبکیه: گاهی رشته های زجاجیه هنگام جدا شدن، شبکیه را پاره می کنند. اگر به موقع درمان نشود، ممکن است منجر به جداشدگی شبکیه شود.
جداشدگی شبکیه: در این حالت، شبکیه به‌طور کامل از محل طبیعی خود جدا می شود و یک فوریت پزشکی به حساب می آید.
سوراخ ماکولا: گاهی زجاجیه باعث ایجاد پارگی در ناحیه ماکولا (مرکز بینایی دقیق در شبکیه) می شود.
چروک ماکولا (Macular Pucker): در برخی موارد، جداشدگی زجاجیه باعث تشکیل لایه‌ای نازک از بافت اسکار روی ماکولا می شود که معمولا به تدریج طی ماه ها یا سال ها رخ می دهد.
این مشکلات می توانند منجر به کاهش بینایی شوند، اما در صورت تشخیص زودهنگام، درمان ممکن است از پیشرفت آنها جلوگیری کند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
افراد 50 سال به بالا (شیوع بیشتر در سنین بالای 80 سال)
افراد نزدیک بین
افرادی که در یک چشم دچار جداشدگی زجاجیه شده ند، در معرض خطر بیشتر برای چشم دیگر هستند.
تشخیص جداشدگی زجاجیه چگونه انجام می شود؟
چشم پزشک با انجام یک معاینه چشم با مردمک گشاد شده می تواند این عارضه را تشخیص دهد. در این معاینه، پزشک قطره ای برای گشاد کردن مردمک استفاده می کند و سپس شبکیه و زجاجیه را بررسی می کند. در برخی موارد، برای بررسی پارگی احتمالی شبکیه، پزشک ممکن است بهم آرامی بر پلک فشار وارد کند که ممکن است کمی ناراحت کننده باشد.
آیا جداشدگی زجاجیه درمان دارد؟
در بیشتر موارد، جداشدگی زجاجیه نیاز به درمان خاصی ندارد، به ویژه اگر منجر به مشکل جدی تری نشده باشد. اگر این عارضه باعث پارگی شبکیه یا بیماری های دیگر شود، درمان آن مشکل اصلی ضرورت دارد. در موارد نادر، اگر اجسام شناور به شدت آزاردهنده باشند و دید را مختل کنند، پزشک ممکن است جراحی ای به نام ویترکتومی (Vitrectomy) برای برداشتن زجاجیه و اجسام شناور پیشنهاد کند. این جراحی دارای خطرات خاص خود است، بنابراین باید مزایا و معایب آن را با پزشک بررسی کرد.
