سکته چشمی چیست؟
سکته چشمی که در پزشکی بیشتر با نام انسداد شریان شبکیه (Retinal Artery Occlusion) شناخته می‌شود، یک وضعیت اورژانسی است که زمانی رخ می دهد که جریان خون به شبکیه چشم متوقف یا محدود می شود. شبکیه وظیفه دارد نور را دریافت و به سیگنال های عصبی تبدیل کند. قطع ناگهانی خون رسانی می‌تواند باعث کاهش شدید یا حتی دائمی بینایی شود.
علل سکته چشمی:
سکته چشمی معمولا به علت انسداد رگ های خونی شبکیه ایجاد می شود. مهم‌ترین علل عبارت اند از:
لخته های خونی که از قلب یا عروق گردن به سمت چشم حرکت می کنند.
آترواسکلروز (سخت شدن و تنگی رگ‌ها) به علت کلسترول بالا.
فشار خون بالا که باعث آسیب به رگ های چشم می شود.
دیابت که جریان خون شبکیه را مختل می کند.
بیماری‌های قلبی و اختلالات انعقادی.
علائم سکته چشمی:
علائم سکته چشمی معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شوند و شامل:
تاری یا از دست دادن ناگهانی بینایی در یک چشم (بدون درد).
دیدن لکه های تیره یا سایه در میدان دید.
کاهش دید محیطی یا مرکزی.
در برخی موارد، دید ممکن است به‌طور موقت بهبود یابد اما اغلب دائمی است.
عوامل خطر:
افرادی که شرایط زیر را دارند، بیشتر در معرض سکته چشمی هستند:
افراد بالای 50 سال
فشار خون بالا
کلسترول بالا
دیابت
سیگار کشیدن
بیماری های قلبی عروقی
روش های تشخیص:
چشم پزشک معمولا با معاینه شبکیه و تست های تصویربرداری، سکته چشمی را تشخیص می دهد:
افتالموسکوپی (Fundus Exam): بررسی مستقیم شبکیه و شریان ها.
OCT: تصویربرداری دقیق از شبکیه.
آنژیوگرافی فلورسئین: بررسی جریان خون در رگ های شبکیه.
آزمایش های قلب و عروق برای یافتن منبع لخته خون.
درمان سکته چشمی:
سکته چشمی یک اورژانس پزشکی است و درمان باید فوری آغاز شود. گزینه های درمانی شامل:
ماساژ چشم برای باز کردن رگ مسدود شده در مراحل اولیه.
کاهش سریع فشار چشم با دارو یا تخلیه مایع زلالیه.
اکسیژن درمانی (Hyperbaric Oxygen Therapy): برای افزایش اکسیژن‌رسانی به شبکیه.
درمان بیماری های زمینه ای مثل فشار خون یا دیابت.
متاسفانه در بسیاری موارد، آسیب شبکیه دائمی است و درمان بیشتر بر روی پیشگیری از سکته های بعدی تمرکز دارد.
پیشگیری از سکته چشمی:
کنترل فشار خون و دیابت
ترک سیگار
رژیم غذایی سالم و کم‌چرب
ورزش منظم
مصرف داروهای ضد انعقاد یا آسپرین در افراد پرخطر (با تجویز پزشک)
جمع بندی:
سکته چشمی یک وضعیت جدی و اورژانسی است که می‌تواند به کاهش دائمی بینایی منجر شود. شناخت سریع علائم و مراجعه فوری به پزشک، شانس حفظ بینایی را افزایش می دهد. مراقبت از سلامت عمومی قلب و عروق، بهترین راه برای پیشگیری از سکته چشمی است.
